نویسندگان
چکیده
پژوهش حاضر با عنوان «توهین و سبّ النبی توسط دانش‌آموزان در فضای مجازی: تحلیل فقهی مسئولیت حدی و چالش‌های تربیتی ناشی از بحران هویت نوجوانی» با رویکردی میان‌رشته‌ای (فقه، روانشناسی تربیتی و رسانه) به واکاوی علل و پیامدهای این پدیده پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد گسترش فضای مجازی با ویژگی‌هایی چون گمنامی نسبی، کاهش بازداری‌های اخلاقی (Online Disinhibition) و تأثیرپذیری از گروه‌های معاند، زمینه‌ساز بروز رفتارهای توهین‌آمیز دینی در میان نوجوانان شده است. از منظر فقه امامیه، هرچند سبّ النبی به اجماع فقها مستوجب حد قتل است، اما شروط تحقق مسئولیت حدی (بلوغ، عقل، اختیار و علم) در مورد نوجوانانِ مرتکب در فضای مجازی با چالش‌های جدی مواجه است: نخست، ابهام در احراز بلوغ عقلی با توجه به نظریه‌های روانشناسی رشد (اریکسون، پیاژه)؛ دوم، احتمال جهل تربیتی نسبت به حرمت ذاتی عمل؛ سوم، تأثیرپذیری از فشار گروه‌های مجازی که ممکن است مصداق شبهه یا اکراه روانی تلقی گردد. این شرایط، لزوم بازنگری در اولویت‌های سیاست کیفری (تقدم اصلاح بر مجازات) را آشکار می‌سازد.
امیر خزائی - amirfhg32@gmail.com - دانش آموخته سطح 2 سفیران هدایت
رضا بادی ثانی هریس - rezasani138000@gmail.com - دانش آموخته کارشناسی دانشگاه فرهنگیانمریم خانوردیلو - maryamkhanverdi75@gmail.com - دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی کرج
اصغر گوهری جمشید - asghargoharijamshid@gmail.com - دانش پژوه سطح 3 حوزه علمیه تهرانکلیدواژهها
