اثرهای حقوقی پیمان های هوشمند در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران

پیمان‌های هوشمند، به عنوان پدیده‌ای نوظهور در پیوند با فناوری زنجیره‌ی بلوکی، با خودکارسازی اجرای تعهدات، چالش‌ها و پرسش‌های بنیادینی را در زمینه‌ی حقوقی پدید آورده‌اند. این نوشتار با هدف واکاوی این اثرها در چهارچوب نظام قضایی ایران به نگارش درآمده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه قانون مدنی ایران به‌صورت مستقیم به این پدیده نپرداخته، اما با بهره‌گیری از اصول کلی حقوقی مانند حاکمیت اراده و نیز با تفسیر موسع از نهادهای حقوقی موجود مانند عقد الکترونیکی، می‌توان زمینه‌ی شناسایی و پذیرش این پیمان‌ها را فراهم نمود. با این حال، چالش‌های مهمی همچون تعیین مقررات صالح، تعیین دادگاه صالح در صورت بروز اختلاف، و انطباق با موازین شرعی و حقوقی مانند قواعد حاکم بر معاملات و شرایط صحت معامله، نیازمند بازنگری و ارائه‌ی راهکارهای نوین هستند. این مقاله با روشی توصیفی-تحلیلی به تبیین این مباحث می‌پردازد.